آژانس انسجام و همکاری ترکیه «تیکا» به صورت رسمی در افغانستان و زیرنظر ریاست جمهوری ترکیه فعالیت مینماید.
پس از امضای توافقنامه میان کشور افغانستان و کشور ترکیه در سال ۲۰۰۴، دفتر آژانس انسجام و همکاری ترکیه (تیکا) در شهر کابل افغانستان افتتاح گردید، با گسترش فعالیت های این مرکز در کابل، در سال ۲۰۰۷ میلادی موسسه تیکا، در ۹ استان شمالی افغانستان از جمله مزارشریف شروع به کار نمود. در ادامه در اوایل ۲۰۱۷ در غرب کشور افغانستان و در ولایت هرات دفتر این آژانس افتتاح و شروع به کار نمود.
سازمان تیکا در افغانستان در زمینه های آموزش و پرورش، برگزاری کلاس ها و دوره های ارتقای ظرفیت، آب سالم و بهداشتی، کشاورزی و دامداری، کمکهای فوری بشردوستانه، همکاری فرهنگی و ارتباطات و پزشکی در افغانستان فعالیت دارد.
در آمار های ثبت شده دولت افغانستان در بخش آموزش و پرورش چنین آمده است که؛ این سازمان از ابتداء تا هم کنون، با هدف همکاری در بخش آموزش و پرورش، بالغ بر ۱۰۰ مدرسه برای حدود ۱۳۰٫۰۰۰ دانش آموز زمینه تعلیم و تربیه آماده ساخته است.
همچنین تیکا در بخش ارتقای ظرفیت، در مرکز آموزش دایمی که در کابل مستقر می باشد، برای بالغ بر ۶۰۰۰ معلم افغانستانی، دوره های آموزشهای فنی حرفه ای برگزار نموده که در پایان مدرک گذراندن دوره حرفه ای نیز صادر نموده است. در این میان در مدارس افغان –ترک که بعد از اختلاف دولت ترکیه با افغانستان مبنی بر اخراج معلمان ترک متمایل به فتح الله گولن و واگذاری مدارس به بنیاد معارف ترکیه در سال ۲۰۱۸ میلادی اتفاق افتاد، تیکا به نمایندگی از دولت ترکیه ضمن پاکسازی معلمان و مدرسان متمایل به تفکرات فتح الله گولن نسبت به گزینش و جذب معلمان جدید بومی افغان پرداخت و در ولایت هرات نیز دو مدرسه بزرگ ویژه دختران و پسران از مقطع ابتدایی تا پیش دانشگاهی در حال حاضر دائر دارد.
در ادامه بررسی فعالیت های آژانس انسجام و همکاری ترکیه بایستی توجه داشت؛ از آنجا که منبع امرار معیشت حدودا ۸۰ درصد مردم کشور افغانستان از طریق کشاورزی و دام داری می باشد؛ در بخش آب سالم و بهداشتی نیز، تیکا حدودا ۱۵۰ پروژه که شامل حفر چاههای عمیق، نیمه عمیق و مرمت آب انبارهای ذخیرههای آب، را اجراء نموده است.
بر اساس بررسی گزارش های موجود در رسانه های افغانستان سازمان تیکا، به افرادی که در اثر آفات چون خشکسالی، زلزله و سیلابها در افغانستان آسیب دیده و در حالت اضطرار قرار گرفتند بالغ بر ۱۰۰ پروژه بشردوستانه و فوری را در این راستا اجراء نموده است.ضمن اینکه در چارچوب همکاریهای فرهنگی، تیکا بیش از ۱۵۰ پروژه فرهنگی و ارتباطی را در افغانستان اجرا شده است.
سازمان تیکا در زمینه صحت نیز در مجموع ۲۵۰ پروژه خدماترسانی از جمله راهاندازی ۵ بیمارستان، بازسازی ۴۰ مرکز سالم، اهدای ۲۰ دستگاه ماشین آمبولانس و همچنین احداث یک مرکز آموزش مامائی را به بهره برداری رسانده است.
طبق آمار های دولت افغانستان، تیکا به تعداد ۱۲۰۰ پروژه در زمینه های مختلف اجراء نموده است.
فعالیت های آژانس همکاری و هماهنگی ترکیه( تیکا) در ولایت هرات:
*بازسازی سالن نمایشگاهی علامه سلجوقی کتابخانه عامه هرات
تیکا- آژانس همکاری و هماهنگی ترکیه (تیکا) سالن نمایشگاهی علامه سلجوقی در شهر هرات را در سال گذشته بازسازی و برای استفاده عموم افتتاح نمود.سالن نمایشگاه مذکور علاوه بر بازسازی به سیستم صوتی، برقی و تهویه مطبوع مجهز شده است. سالن علامه سلجوقی بخشی از کتابخانه عامه هرات می باشد که در سال گذشته با هزینه تیکا به طور کامل بازسازی و تحویل این کتابخانه شد. لازم به ذکر است در سال گذشته نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در هرات بخش ویژه کودک و نوجوان نمایشگاه خود را در محل این نمایشگاه به مدت ۱۰ روز برگزار و برپا نمود.
*بازسازی سالن ورزشی و کتابخانه مدرسه منصور علی ولسوالی زنده جان ولایت هرات
اهداء ۶۵۰ عنوان کتاب به زبان ترکی در حوزه فرهنگ لغات – آثار تاریخی و ادبی ترکیه و راه اندازی آموزش زبان ترکی در کتابخانه مدرسه منصور علی از جمله اقداماتی بود که بلافاصله پس از افتتاح این مرکز و برای ۱۰۷۰ نفر از دانش آموزان این مدارس توسط تیکا انجام شد.
*طراحی و ساخت مجموعه مجهز را برای افراد دارای معلولیت در هرات
نماینده منطقه ای تیکا در ترکیه در بازدید از مرکز خیریه و حمایتی پیر هرات به اخذ موافقت اولیه جهت ساخت مجموعه مجهز و منطبق بر استاندارد های روز برای معلولین هرات اشاره و از نهایی شدن این پیشنهاد خبر داده و قرار است از اواخر سال میلادی طراحی و ساخت این پروژه در ولایت هرات باستان آغاز گردد.
*برگزاری دوره های رایگان آموزش زبان ترکی در مرکز تیکا-هرات
آژانس انسجام و همکاری ترکیه تیکا – هرات که در مجاورت نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در هرات قرار دارد تا قبل از شروع کرونا و قرنطینه شدن این شهر در طول هفته برای سنین مختلف دوره های آموزش زبان ترکی را به صورت رایگان برگزار می نماید. در مذاکره با آقای ارغون چنار گرفتن اقامت و زندگی در ترکیه – ادامه تحصیل و اخذ بورس دانشجویی و نیز تجارت در ترکیه توسط تاجران هراتی و افغانی از انگیزه های داوطلبان جهت حضور در این دوره ها عنوان شد؛ ضمن اینکه برگزاری دوره های مختلف آموزش زبان ترکی توسط تیکا یکی از برنامههای اصلی حکومت ترکیه در افغانستان می باشد.
توضیح:
- یکی از دلائل مقبولیت چهره ترکیه در افغانستان عدم پیشینه منفی این کشور در افغانستان دانسته میشود. ترکیه در هیچ جنگی در مقابل افغانستان قرار نداشته و توجه بیشتر مقامهای افغانستان و ترکیه عمدتا بر روابط این کشور پس از استقلال افغانستان در ۲۸ اسد/مرداد ۱۲۹۸ است. دولت جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال اتاترک، پس از شوروی سابق دومین کشوری بود که استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت.
- از ابتدای حضور و فعالیت تیکا در افغانستان دولت ترکیه تاکنون بیش از یک میلیارد دلار خصوصاً در بخش فرهنگ هزینه نموده است.در حال حاضر و بنا به اعلام رئیس دفتر تیکا در هرات آقای ارغون چنار این آژانس به صورت منطقه ای در ۳ ولایت کابل-مزارشریف و هرات حضور داشته و زون غرب تیکا در هرات مسئولیت رسیدگی و پوشش فعالیت های تیکا در هرات،نیمروز،فراه،هلمند و قندهار را به عهده داشته و بنا دارند نمایندگی دیگری نیز در قندهار فعال نمایند.
- حضور جدی در حوزه مرمت آثار تاریخی افغانستان و خصوصاً آثار مربوط به دوره تیموریان و ترکان سلجوقی از مهمترین حوزه های توجه تیکا در افغانستان می باشد.به خاطر دارم در سال گذشته پای ثابت گزارش پیگیری مصوبات جلسات کاخ سپیدار در کابل -که گاهاً به عنوان نماینده سفارت در جلسات حضور می یافتم؛ گزارش بازسازی منار جام – مدرسه بهاء ولد در بلخ و ... بود که با اشتیاق از سوی دکتر عبدالله و وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان پیگیری می شد.
- مدارس افغان-ترک در هرات به به صورت دو مجتمع آموزشی دختران و پسران به ترتیب در منطقه گازارگاه شریف و جنب کنسولگری جمهوری اسلامی ایران و با بیش از ۲۴۰۰۰ دانش آموز در صنوف مختلف از ابتدایی تا لیسه فعالیت دارد که در هرات جزء با کیفیت ترین و گرانترین مدارس بوده و با آزمون دانش آموزان را جذب و پذیرش می نماید؛ تعداد ۵ نفر کادر آموزشی ترک اعزامی از کشور ترکیه و الباقی معلمان از نیروهای محلی افغان و آموزش دیده در آن کشور می باشند.
- از دیگر اقدامات دفتر نمایندگی تیکا در هرات می توان به مرمت و بازسازی زیارتگاه امیرعلی شیرنوایی و خواجه عبدالله انصاری و همچنین ترمیم و تجهیز مرکز صنایع دستی ولایت هرات واقع گازرگاه شریف و نیز مرمتکاری چلهخانۀ گازرگاه هرات در کنار بارگاه پیر هرات خواجه عبدالله انصاری که محل بست نشینی عرفاء و اهل تصوف فرق صوفی می باشد اشاره نمود.
- اکثریت مراجعین مرتبط با تیکای هرات را جوانان دختر و پسری تشکیل می دهند که شیفته زندگی به سبک آزادی ها غربی در ترکیه و عموماً مخالف سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان و منطقه می باشند.
نظر شما